Zarządzanie zasobami ludzkimi - czym jest i na czym polega?

Głównym celem zarządzania zasobami ludzkimi jest przede wszystkim aspekt ekonomiczny, czyli uzyskanie odpowiedniej produktywności oraz wydajności pracy w jednostce czasu. Do tego ważna jest również płaszczyzna społeczna, która dotyczy potrzeb, oczekiwań i interesów pracowniczych występujących w sferze materialnej.

Czym jest zarządzanie zasobami ludzkimi?

Definicje zarządzania zasobami ludzkimi (ZLL) mogą delikatnie się między sobą różnić. Najogólniej określa się to strategią i spójnym podejściem do zarządzania najważniejszymi aktywami firmy, a dokładnie mówiąc zatrudnionymi w nich osobami. Pracownicy zarówno indywidualnie, jak i zbiorowo przyczyniają się do realizacji określonych celów danego przedsiębiorstwa czy organizacji.

W tym miejscu należy jeszcze dodać, że human resources managment (HRM), który w języku polskim tłumaczymy właśnie, jako zarządzanie zasobami ludzkimi ma jasno określone cele. Po pierwsze ma zapewnić kadrę wykwalifikowanych pracowników do organizacji, którzy wykonując swoje obowiązki, przyczynią się do zwiększenia korzyści pracodawcy, wynikających z ich zdolności. Po drugie zatrudnieni pracownicy uzyskają zarówno materialne, jak i psychologiczne nagrody za wywiązywanie się ze swoich obowiązków (wynagrodzenie, nagrody, dodatki, wsparcie, szkolenia, kursy).

Pojęcie zarządzania zasobami ludzkimi, które zostało przeniesione na grunt praktyk biznesowych jest wieloznaczne i bardzo pojemne. Dlatego warto pamiętać, że podczas prowadzenia firmy, kluczowe jest nie tylko koncentrowanie się nad zasobem ludzkim. Owszem pracownicy są ważni, ale najważniejsze są zasoby, jaki oni dysponują, czyli wiedza, umiejętności, zdolności, kreatywność, zaangażowanie.

Od odpowiedniego zarządzania zasobami ludzkimi zależy sukces przedsiębiorstwa. Dlatego tak ważne jest z jednej strony realizowanie konkretnych zadań przez pracowników, a z drugiej strony prowadzenie działań, które sprawią, że osoba zatrudniona w firmie będzie się z nią utożsamiała. Po stronie strategii przedsiębiorstwa leży również pozyskiwanie i motywowanie ludzi.

Co to są zasoby ludzkie?

Pojęcie zasoby ludzkie pochodzi od angielskiego określenia human resources. Najczęściej przypisuje mu się dwa znaczenia. Pierwsze jest związane z klasyczną szkołą ekonomii, w której oznacza pracę, jako jeden z trzech głównych środków produkcji.

W drugim znaczeniu bardziej ogólnym odnoszą się do indywidualnych pracowników, działów HR w firmie, które zajmują się rekrutacją, szkoleniem, motywowaniem i zwalnianiem pracowników. Wspomniany dział związany jest z tak zwaną polityką personalną danego przedsiębiorstwa.

Są związane z bezpośrednim zatrudnieniem i potencjałem pracowników. W związku z tym zatrudniając do pracy daną osobą, nie zatrudniamy tylko kandydata, ale też na etapie rekrutacji uwzględniamy jego poziom wiedzy i umiejętności.

Dodać jeszcze trzeba, że na zasoby ludzkie składa się:

• wiedza teoretyczna,
• umiejętności,
• doświadczenie,
• postawa.

Współcześnie mówi się o dwóch najpopularniejszych stylach zarządzania zasobami ludzkimi – miękkim i twardym. Te strategie znacząco się od siebie różnią. Choć w ostatnim czasie pojawia się coraz więcej głosów, że odpowiednio połączone ze sobą te dwa podejścia korzystanie wpływają na działalność organizacyjną firmy oraz realne korzyści finansowe dla przedsiębiorstwa.

Dowiedz się więcej na szkoleniach: Szkolenia HR

Mamy kilka modeli związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi. Do najpopularniejszych należy Michigan oraz harwardzki. Pierwszy z nich zakłada, że najważniejszą kwestią jest połączenie ZZL ze strategią przedsiębiorstwa i jego strukturą.

Dlatego do głównych aspektów związanych ze strategicznym zarządzaniem zasobami ludzkimi należy, m.in.: organizacja pracy, partycypacja pracowników, rodzaje motywacji oraz ruchliwość pracowników. Model Michigan zaliczany jest do stylu twardego.

Natomiast model harwardzki zarządzanie zasobami ludzkimi ma bezpośredni wpływ na zaangażowanie pracowników, ich efektywność, kompetencje i zgodność. To z kolei przekłada się na pozytywne wyniki, zadowolenie jednostki, efektywność przedsiębiorstwa i dobrobyt społeczny. Ten rodzaj kierunku zarządzania możemy uznać za miękki. 

Wydział zajmujący się sprawami ds. zarządzania zasobami ludzkimi to Human Resources, w skrócie HR. W dużych przedsiębiorstwa wydział zarządzania zarządzania kapitałem ludzkim jest rozbudowaną strukturą, w której zatrudnieni są liderzy, menadżerowie czy kierownicy.

Jakie są najważniejsze cechy zarządzania zasobami ludzkimi?

Odpowiednie zarządzanie personelem wymaga przygotowania i powinno być odpowiednio prowadzone. Do najważniejszych cech zarządzania zasobami ludzkimi zaliczamy:

• strategiczne zarządzanie personelem,
• spójna polityka i praktyki zatrudnienia,
• odpowiednie zaangażowanie pracowników,
• odpowiednie traktowanie pracowników,
• inwestowanie w kapitał ludzki,
• wspólne interesy i cele pracowników oraz pracodawców.

Jeśli do tego dodamy najważniejsze zasady zarządzania ZZL, takie jak: strategię integracji, poświęcenie, oddanie, elastyczność i jakość, to zyskamy pewność, że wszelkie działania będą pozytywnie wpływać, nie tylko na rozwój przedsiębiorstwa, ale także zatrudnionych pracowników.

Zadania i funkcje HR w kontekście zasobów ludzkich

Działa HR to jeden z najważniejszych dział w każdej firmie, który odpowiada przede wszystkim za rekrutację pracowników, ocenę pracy, bezpieczeństwo na stanowisku pracy, poprawną komunikację na linii pracodawca – pracownik, wynagrodzenie, benefity, a także szkolenia i stały rozwój pracowników.

Zakres obowiązków jest bardzo rozbudowany. Należy jednak podkreślić, że właśnie od pracy działu HR uzależniony jest sukces firmy. Na przestrzeni ostatnich lat na szczęście zmieniło się podejście dotyczące zatrudniania pracowników. Dzisiaj kapitał ludzki jest filarem przedsiębiorstwa, którym należy odpowiednia zarządzać, jak również dbać i odpowiednio nagradzać.

Przeczytaj na blogu: Klient wewnętrzny i zewnętrzny — na nich opiera się biznes

Rekrutacja odpowiednich pracowników

Jednym z podstawowych zadań działu HR jest zatrudnianie pracowników na konkretne stanowiska. Można uznać go, za dział doradztwa personalnego. Określenia jakie umiejętności i kompetencje powinien posiadać kandydat, aby zostać zatrudnionym na danym stanowisku. Warto jeszcze dodać, że dział HR powinien również motywować pracowników, aby dbali o swój samorozwój.

Zadbanie o bezpieczeństwo stanowiska pracy

Kolejne zadanie jakie stoi przed pracownikami HR w firmie to zadbanie o bezpieczeństwo na stanowiska pracy. Przed rozpoczęciem pracy, każdy kandydat powinien zostać odpowiednio przeszkolony, aby uniknąć wypadków w pracy.

Do tego dokładnie wdrożony w zakres swoich obowiązków. Bez zgody pracownika nie można wymagać od niego, że będzie pracował dłużej, niż przewiduje to kodeks pracy.

W XXI wieku wiele przedsiębiorstw wprowadza szereg dodatkowych elementów zwiększających bezpieczeństwo swoich pracowników. Oferuje dodatkowe ubezpieczenia, opiekę zdrowotną, profilaktykę, jak również dba o zdrowie psychiczne swojego kapitału ludzkiego.

Dowiedz się więcej na szkoleniach:

Ocena pracowników

Rekrutacja pracowników

Komunikacja na linii pracodawca – pracownik

Jeśli w firmie nie będzie odpowiedniej komunikacji na linii pracodawca – pracownik, to nie należy spodziewać się wysokich wyników. Dlatego do zadań działu HR należy zbudowanie odpowiedniej struktury i uporządkowanie relacji pomiędzy poszczególnymi działami.

To właśnie od pracowników HR zależy na ile efektownie wszystkie działy w firmie będą skomunikowane i połączone. Trzeba pamiętać, że to są naczynia połączone, które wymagają odpowiedniego kierowania oraz nowoczesnych technik. O to wszystko dba właśnie dział HR.

Przeczytaj na blogu: Komunikacja interpersonalna – czym jest?

Wynagrodzenie i benefity

Osoby zatrudnione w dziale HR odpowiadają za dokonywanie wszelkich rozliczeń wynagrodzeń, nagród, benefitów dla pracowników. Do tego przygotowywanie listy wynagrodzeń, prawidłowego rozliczania urlopu czy czasu choroby. Ponadto pracownicy działu HR powinni dołożyć wszelkich starań, aby pracownicy otrzymywali na czas wynagrodzenie za dany okres pracy.

Szkolenia i rozwój pracowników

Konkurencja na rynku jest ogromna. Jeśli firmy chcą być postrzegane jako konkurencyjne muszą cały czas dbać o rozwój swoich pracowników. W związku z tym, to właśnie po stronie działu HR leży, aby stale monitorować dostępność szkoleń, kierunków rozwoju pracowników.

Co więcej, w wielu przedsiębiorstwach przekazuje się konkretne fundusze z bezpośrednim przeznaczeniem na szkolenia, kursy dla pracowników. Dzięki temu, że są finansowane przez firmę, pracownicy dużo chętniej z nich korzystać.

Ponadto dział HR po wewnętrznych ustaleniach może podjąć decyzję, czy szkolenia będą miały charakter otwarty czy zamknięty. Mogą to być również formy szkoleń indywidualnych lub grupowych.

Dowiedz się więcej na szkoleniach: Rozwój pracowników w oparciu o metodę 70/20/10

Skuteczne ZZL pomaga zwiększyć zyski przedsiębiorstwa

Nikt nie ma wątpliwości, że skutecznie działający dział ZZL pomaga zwiększyć efektywność i zysk przedsiębiorstwa. Dlatego niezależnie od profilu prowadzonej działalności gospodarczej należy inwestować również w pracowników bezpośrednio zajmujących się zarządzaniem zasobami ludzkimi.

Mogą to być studnia kierunkowe związane z zarządzeniem kapitałem ludzkim, a także udział w szkoleniach i kursach poświęconych tym zagadnieniom. W CERTES prowadzimy szkolenia z zakresu HR, w tym ocenę pracownika, rekrutację pracowników oraz rozwój pracowników w oparciu o metodę 70/20/10.

Szkolenia organizowane są w formie otwartej lub zamkniętej. Dzięki temu każdy indywidualnie może podjąć decyzję, który rodzaj szkolenia będzie dla niego bardziej wygodny i komfortowy.