CROSSOWANIE
UMIEJĘTNOŚCI

Rynek pracy zmienia się bardzo dynamicznie. Eksperci szacują, że za 10-15 lat wiele zawodów zniknie z rynku pracy, pojawią się także nowe, dzisiaj nieznane profesje oraz przede wszystkim zmieni się sposób wykonywania wielu zadań, gdyż pracę schematyczną, algorytmiczną przejmą w przeróżnych zawodach roboty i szeroko rozumiana sztuczna inteligencja. W obliczu tych znaczących zmian nie sposób nie poddać swego rodzaju audytowi własnego stanowiska pracy i zastanowić się (zgodnie z kierunkiem zmian) co warto zoptymalizować, ulepszyć, aby budować własną przewagę konkurencyjną na rynku pracy szczególnie w cyfrowym świecie.

Jedną z odpowiedzi na powyższe pytanie stanowi pozyskanie kompetencji przyszłości, czyli katalogu umiejętności, które już dzisiaj stanowią ważny nurt w rozwoju osobistym, których CERTES ma zaszczyt być ambasadorem i prowadzić działania rozwojowe w tym zakresie na szeroką skalę.

Czym jest crossowanie umiejętności?

Jedną z kluczowych kompetencji przyszłości, która wpisuje się w prognozy i trendy dotyczące automatyzacji i cyfryzacji procesów na rynku pracy jest umiejętność tzw. crossowania umiejętności. By lepiej przybliżyć ideę crossowania, warto posłużyć się przykładem. To, z czego słynęła odległa Epoka Renesansu, jeśli chodzi o kompetencje i umiejętności żyjących i pracujących w renesansie to multidyscyplinarność. „Człowiek renesansu” był biegły w wielu dziedzinach i dyscyplinach, był wszechstronnie uzdolniony, odnosił sukcesy zarówno w rozmaitych dziadzinach sztuki jak i nauki. Leonardo da Vinci mógł pochwalić się dorobkiem artystycznym, ale i architektonicznym, matematycznym, muzycznym, filozoficznym czy geologicznym. Potrafił zatem łączyć i wykorzystywać zarówno twarde jak i miękkie umiejętności. Dzisiaj, powiedzielibyśmy, że znakomicie crossował umiejętności.

Czym w takim razie jest samo crossowanie? Ta umiejętność definiowana jest jako zdolność łączenia i wykorzystywania wiedzy z wielu dziedzin, która jest wiodąca w branżach, w których wykorzystuje się różne kompetencje. Istnieje bowiem wiele złożonych problemów, których nie sposób rozwiązać posiłkując się jedną dyscypliną, jednym punktem widzenia.

A zatem podejście crossujących wypiera model, który z kolei promowała kultura pracy XX wieku, tj. wąska, jednokierunkowa specjalizacja symbolizująca bycie ekspertem w jednej dziedzinie.

Modele pracowników I, T, M-shape.

XXI wiek oczekuje od pracowników podejścia transdyscyplinarnego, wielozadaniowego, które łączy w sobie przeróżne umiejętności, punkty widzenia, poszerza horyzonty i pozwala także wzmacniać myślenie w kategoriach „out-of-the-box”, które CERTES promuje i wdraża od wielu lat. Taki punkt widzenia znakomicie wpisuje się w opisywane przez ekspertów modele pracowników obecne na rynku pracy.

Pierwszy model pracowniczy określany mianem „I-shape” inspirowany jest pionową linią „I”, która ukazuje wąską, wertykalną specjalizację, czyli podejście promowane w XX wieku. Pracownik „I” posiada solidną wiedzę i umiejętności techniczne, posiada twarde umiejętności w zakresie obsługi np. określonego systemu, narzędzia czy też jednej linii działań. Łatwo dostrzec, że ze względu na określoną specjalizację jest to model najuboższy, ponieważ porusza się w jednej płaszczyźnie wąskiej specjalizacji. Jeśli pojawią się np. problemy, wyzwania – taki pracownik szuka rozwiązań niemal wyłącznie w utartej ścieżce swojej specjalizacji, a zatem w obszarze pewnych powtarzalnych, dobrze znanych i testowanych rozwiązań.

Drugim modelem, który włącza w swoje działanie ideę crossowania umiejętności jest model określany symbolem „T-shape”. Podobnie, jak w modelu „I” mamy tu bazę w postaci wąskiej specjalizacji w sektorze twardych umiejętności. To, co stanowi o przewagę „T”, to horyzontalna linia, sygnalizująca umiejętności aplikowania tej twardej wiedzy w różnych sytuacjach, różnych dziedzinach. Z kolei trzeci model „M-Shape” jest znakomitą metaforą multitaskingu.  W literze „M” mamy bowiem trzy pionowe linie „I”, które świadczą o szerokich horyzontach w dziedzinie twardych umiejętności, zaś łączniki pomiędzy trzema pionowym liniami dopełniające „M”, jednoznacznie dowodzą, że tacy pracownicy potrafią stosować i aplikować „twardą” wiedzę w sposób zależny od kontekstu, sytuacji. Są zatem transdyscyplinarni, potrafią łączyć w swojej pracy różne podejścia i umiejętności. Są mistrzami crossowania umiejętności. Warto w tym miejscu podać przykład inżyniera, który płynnie porusza się w swojej specjalizacji zawodowej, dobrze operuje specjalistycznym oprogramowaniem. Dodatkowo posiada katalog miękkich umiejętności, jak np. rozwiązywanie złożonych problemów (mogą one dotyczyć pracy projektowej, zespołowej, twórczej) kreatywność czy komunikacja. Taka osoba potrafi rozwiązać napotkane problemy czy zoptymalizować wąskie gardła wykorzystując np. techniki kreatywności.

Podsumowanie

W branżach i zawodach, w których należy łączyć różne umiejętności nie sposób osiągnąć efektywność wzmacniając swoje umiejętności w ramach jednej, wąskiej specjalizacji. Crossowanie umiejętności wyznacza nowoczesny kierunek rozwoju. Przede wszystkim dostarcza odpowiedzi na pytanie „jak wypracowywać podejście interdyscyplinarne”? i „w jaki sposób efektywnie łączyć różne umiejętności”? Ale także wyznacza kierunek skutecznego tzw. żonglowania umiejętnościami i doświadczeniami zdobytymi w wielu dziedzinach oraz dostarcza wiedzy na temat tego, jak wykorzystać niekiedy oczywiste umiejętności w mniej oczywisty sposób. Takie podejście uruchamia myślenie i działanie nieszablonowe, które z kolei stanowi ważny wyróżnik w budowaniu przewagi konkurencyjnej nad sztuczną inteligencją. Roboty i maszyny działają w sposób linearny, algorytmiczny, jednokierunkowy. Ludzie nie muszą. Wystarczy jedynie zgłębić strategię crossowania, która wyróżnia najlepszych na rynku pracy przyszłości.