Biznesplan – czym jest? Jak napisać dobry biznesplan?

Czym jest biznesplan?

Biznesplan to dokument, bez którego nie uda się żadne biznesowe przedsięwzięcie. Pomaga przedsiębiorcy przygotować się do otworzenia i prowadzenia własnego biznesu oraz daje podstawę do podejmowania dalszych decyzji związanych z rozwojem firmy. Zwłaszcza a początku przygotowanie biznesplanu jest istotne, gdyż pozwala określić potrzeby i cele przedsiębiorstwa i zakres działań niezbędnych do ich zaspokojenia i osiągnięcia.

Cel opracowania biznesplanu to dostrzeżenie:

• oczekiwań związanych z prowadzeniem działalności,
• celów do osiągnięcia,
• konkretnych działań biznesowych przyszłego przedsiębiorcy.

Samo tworzenie biznesplanu niesie za sobą wiele korzyści. To proces, w którym możesz ustalić:

• dlaczego Twój plan na biznes ma szansę powodzenia,
• co sprawia, że Twój pomysł na biznes jest wyjątkowy,
• jaka jest wizja rozwoju biznesu,
• co wyróżni Twój produkt lub usługę na tle konkurencji,
• jakie są oczekiwania klientów należących do Twojej grupy docelowej,
• jaką będziesz mieć konkurencję i czego możesz się od niej nauczyć,
• jak skutecznie korzystać z reklamy i promocji,
• czy masz odpowiednie kwalifikacje do prowadzenia biznesu,
• jakich partnerów biznesowych i inwestorów potrzebujesz,
• mocne i słabe strony całego przedsięwzięcia,
• jakiego kapitału na start potrzebujesz i jakich zysków i strat możesz się spodziewać,
• ile czasu potrzebujesz, by otworzyć swoją firmę.

Analizując poszczególne informacji, zawsze warto sprawdzać aktualne dane, gdyż sytuacja na rynku dynamicznie się zmienia. Biznesplan musi być dobrze przemyślany, rzetelny i konkretny. Choć jest to dokument przygotowywany przede wszystkim dla przedsiębiorcy i firmy, niekiedy mogą go wymagać instytucje zewnętrzne, na przykład w celu uzyskania dofinansowania czy dotacji od Urzędu Pracy.

W takiej sytuacji warto sprawdzić, czy ta instytucja posiada własny wzór biznesplanu z zestawem pytań i informacji w określonym układzie. jeżeli tak, należy z niego skorzystać.

Dlatego należy tworzyć biznesplan odpowiadający konkretnemu pomysłowi. Skopiowany cudzy plan nie przygotuje Cię należycie do prowadzenia własnej działalności, nawet jeśli dotyczy tych samych usług lub produktów. Najważniejszym zadaniem biznesplanu jest zweryfikowanie i urealnienie planów i oczekiwań związanych z prowadzeniem biznesu w oparciu o analizę rynku, na którym chce się działać.

Z biegiem czasu umożliwia sprawdzanie, czy firma po kilku miesiącach lub latach zbliża się do realizacji planowanych osiągnięć, a co za tym idzie, czy odnosi autentyczny sukces. Dlatego otwieranie firmy bez dobrego biznesplanu to spore ryzyko.

Jak napisać biznesplan krok po kroku

Aby stworzyć biznesplan, który będzie wartościowy i czytelny, należy uwzględnić istotne części biznesplanu. Istnieje kilka standardowych układów tego dokumentu, dzięki czemu przyszły przedsiębiorca może zawrzeć w nim najważniejsze informacje. Poniżej przedstawiamy jeden z najczęściej wykorzystywanych wzorów.

Streszczenie przedsięwzięcia

Pierwszą częścią biznesplanu jest streszczenie przedsięwzięcia, jednak tworzy się je już na samym końcu. To punkt, w którym należy zebrać wszystkie najważniejsze informacje z wszystkich punktów biznesplanu. Jako wizytówka całego biznesplanu powinno być sporządzone w szczególnie staranny sposób i zawierać główne myśli z całego biznesplanu. Powinny się w nim znaleźć:

• cel opracowania biznesplanu,
• wysokość i przeznaczenie potrzebnych środków,
• krótki opis produktów, usług i rynków zbytu z uwzględnieniem korzyści dla klienta,
• doświadczenie i umiejętności kadry kierowniczej w danym przedsięwzięciu,
• główne dane finansowe.

Charakterystyka i podstawowe informacje o firmie

Kolejna część biznesplanu to ogólna charakterystyka przedsiębiorstwa. Powinna zawierać podstawowe informacje na temat zakładanej firmy, a więc:

• nazwę i formę prawną przedsiębiorstwa,
• przedmiot działalności,
• charakterystykę właścicieli (ich życiorysy),
• pełne dane teleadresowe.

Oprócz tego znajdą się tu informacje dotyczące misji i celów przedsiębiorstwa. otrzymanych nagród czy posiadanych certyfikatów, a także posiadanych zasobów.

Charakterystyka i opis produktu (usługi)

Charakterystyka produktu lub usługi, z jaką ma być związana działalność musi opierać się na dogłębnej analizie rynkowej w kontekście danego produkt czy usługi. Chodzi o określenie cech wyróżniających go od konkurencji. Najważniejsze są:

• cena, na którą składa się: strategia cenowa, koszt jednostkowy, cena u konkurencji, rabaty, obecny i przewidywany udział w rynku,
• dystrybucja, czyli: strategia sprzedaży i dystrybucji, opis wykorzystywanych kanałów dystrybucyjnych, partnerzy handlowi związani umowami lub zamówieniami, formy płatności, usługi posprzedażowe i serwis.

Oprócz tych dwóch kluczowych punktów, nie może w tej części zabraknąć informacji o:

• wartości klienta,
• przewadze konkurencji,
• technologii wytwarzania produktu i innych czynnikach wpływających na jego ostateczny kształt,
• posiadanych patentach i prawach autorskich,
• przepisach prawnych dotyczących używania produktu,
• planach dotyczących ulepszania i unowocześniania produktu,
• fazach cyklu życia produktu.

Kadra pracownicza i zarządzanie firmą

O powodzeniu przedsięwzięcia decyduje dobrze przygotowane zaplecze pracownicze i zarządzające. To także ważna część każdego biznesplanu, w której należy zamieścić następujące informacje:

• kwalifikacje osoby prowadzącej działalność (jednoosobowa działalność gospodarcza) lub kadry kierowniczej (wiek, doświadczenie zawodowe, historia kariery, osiągnięcia zawodowe, uzyskane certyfikaty, uprawnienia, patenty i prawa autorskie),
• kwalifikacje kadry kierowniczej, jeżeli będzie zatrudniana,
• struktura organizacyjna i system komunikacji,
• podział obowiązków między poszczególnymi członkami zarządu (w przypadku spółki),
• polityka płacowa, zatrudnienia i szkolenia,
• system kontroli,
• kontrola podejmowanych działań,
• usługi doradcze (jeżeli firma planuje z nich korzystać).

Rynek i konkurencja

Ten punkt biznesplanu skupia się na warunkach rynkowych, w jakich przyjdzie prowadzić działalność. Należy tu szczegółowo scharakteryzować rynek, panującą tendencję w branży, konkurencję oraz rodzaj klientów. Opis powinien być klarowny i jak najpełniejszy, by przedstawiał sytuację w sposób rzeczywisty i obiektywny. Oprócz tego w tej części należy przeanalizować i wymienić wszystkie mocne i słabe strony biznesu oraz zagrożenia mogące zaistnieć podczas działalności firmy.

Przeczytaj na blogu: Mapa ryzyka – czym jest? Metody oceny ryzyka w organizacji

Strategia marketingowa

W tej części należy przedstawić strategię marketingową i sposoby reklamy i promocji produktu czy usługi. W tym celu należy sprecyzować grupę docelową, czyli potencjalnych odbiorców. Charakterystyka klienta powinna być wykonana w sposób bardzo skrupulatny, aby móc precyzyjnie ustalić najefektywniejsze metody dotarcia do niego z towarem lub usługą.

Przeczytaj na blogu: Marketing mix – czym jest? Jak wykorzystać go na potrzeby firmy?

Ponadto wybór konkretnej strategii marketingowej powinien być rzeczowo uzasadniony w oparciu o logiczne i merytoryczne argumenty wskazujące na jej zasadność. Wymagane jest przedstawienie:

• sposobów promocji i reklamy produktu,
• metod dotarcia do klienta (m.in. foldery, ulotki. billboardy, prasa, Internet, radio czy telewizja),
• budżetu reklamowego (jaki procent od dochodu przeznaczony zostanie na cele marketingowe),
• przeprowadzonych i planowanych kampanii reklamowych,
• sposobów na kreowanie pozytywnego wizerunku firmy (public relations).

Analiza marketingowa

Analiza marketingowa to jeden z kluczowych punktów każdego biznesplanu. Podstawową analizą, którą należy uwzględnić, jest analiza SWOT, czyli analiza pozwalająca zebrać i uporządkować słabe i mocne strony, zagrożenia i szanse planowanego przedsięwzięcia. Jej przeprowadzenie bardzo pomaga w określeniu rzeczywistych plusów i minusów naszego biznesu, a co za tym idzie, jego opłacalności i dziedzin, którym trzeba poświęcić szczególną uwagę już na starcie, by odnieść sukces.

Oprócz analizy SWOT, warto też przeprowadzić inne analizy marketingowe, na przykład tzw. analizę 5 sił Portera, a także analizę mikro i makro otoczenia przedsiębiorstwa z mapami konkurencji.

Plan i harmonogram realizacji działań

Ważną częścią planowania przedsiębiorstwa, co za tym idzie, dobrego biznesplanu, jest harmonogram realizacji działań. W tym celu należy określić główne cele i przedstawić metody ich realizacji na co najmniej 5 lat z góry. W tym punkcie należy wskazać na:

• cele firmy i zakładane terminy ich realizacji,
• sposoby na osiągnięcie założonych celów,
• główne czynniki mogące wpływać pozytywnie lub negatywnie na realizację planów.

Bez harmonogramu działań i terminów ich realizacji nawet najlepszy projekt może nie zostać wprowadzony w życie.

Analiza finansowa przedsiębiorstwa (plan inwestycyjny)

Analiza finansowa obejmuje prognozę przyszłej sprzedaży i kosztów jej uzyskania i bez jej stworzenia nie ma mowy o skutecznym zaistnieniu na rynku. Dlatego jest to ostatnia i najważniejsza, obok analizy rynku, część biznesplanu. Opracowanie planu inwestycyjnego wygląda różnie, w zależności od tego, kto i do jakich celów się przygotowuje. Niemniej zawsze muszą się w nim znaleźć trzy elementy, a mianowicie:

• bilans,
• rachunek zysków i strat (z prognozowanymi nakładami inwestycyjnymi),
• rachunek przepływów środków pieniężnych.

W analizie finansowej przedsiębiorstwa warto też zawrzeć informacje na temat:

• źródeł finansowania,
• progu rentowności,
• stopy zwrotu zainwestowanego kapitału,
• obecnych i przyszłych zapotrzebowaniach firmy na kapitał,
• założeń, na bazie których przedstawiono powyższe prognozy.

Przeczytaj na blogu:

Metoda 6 kapeluszy de Bono – na czym polega? Dlaczego warto?

Regulamin pracy – co powinien zawierać? Kiedy należy go utworzyć?

Podsumowanie

Tworząc biznesplan, zawsze należy zwracać szczególną uwagę na to, by posługiwać się jedynie wiarygodnymi danymi. Dane nieprawdziwe, przerysowane czy nierealistyczne mogą nie tylko wzbudzić podejrzenie u oceniającego biznesplan i skutkować na przykład odmową finansowania, ale przede wszystkim skutkować niepowodzeniem w realizacji biznesplanu.

Przy staraniu się o dofinansowaniu z Urzędu Pracy warto też pomyśleć o dołączeniu do biznesplanu załączników, które podkreślą wiarygodność zaprezentowanych w nim danych i wyliczeń. Mogą to być wynik badań rynkowych, dane patentowe, rekomendacje czy referencje.

Warto więc poświęcić odpowiednią ilość czasu na zebranie rzetelnych informacji i wykonanie szczegółowych wyliczeń w celu stworzenia dobrego biznesplanu. Atuty tego poświęcenia, na które warto się zdobyć, będziesz odczuwał jeszcze kilka lat po podjęciu decyzji o uruchomieniu swojej firmy. Analiza możliwości rynkowych, wyznaczenie głównych celów firmy oraz przemyślana strategia marketingowa to klucz do rozpoczęcia dochodowej działalności.